Protocolos para acompanhamento por telefone de pessoas com neoplasia gastrointestinal em quimioterapia
Protocolos para el acompañamiento telefónico de personas con neoplasia gastrointestinal en quimioterapia
Protocols for telephone follow-up of people with gastrointestinal cancer undergoing chemotherapy

Acta Paul. Enferm. (Online); 35 (), 2022
Publication year: 2022

Resumo Objetivo descrever o processo de construção e validação de conteúdo e aparência de protocolos para o acompanhamento por telefone na redução dos efeitos colaterais (inapetência, náusea e vômito, diarreia e constipação) associados à quimioterapia antineoplásica ambulatorial para pessoas com neoplasia maligna gastrointestinal. Métodos Estudo metodológico e quantitativo, realizado no período de setembro a novembro de 2020, em três etapas: realização de scoping review, construção dos protocolos e avaliação do material por especialistas. Foram desenvolvidos segundo o referencial metodológico da psicometria de Pasquali. Para avaliação de conteúdo, empregou-se a técnica de Delphi em duas rodadas (Delphi I [16 juízes] e Delphi II [12 juízes]) e, considerou-se válidos aqueles itens com Coeficiente de Validação de Conteúdo (CVC) maior que 0,80 e consenso de mais de 80,0% na técnica de Delphi. Os dados foram analisados por meio da estatística descritiva e inferencial (Teste binominal). Resultados Todos os requisitos dos protocolos alcançaram concordância entre os juízes superior a 80,0%, bem como todos os itens atingiram níveis de avaliação estatisticamente significativos. Ao final do Delphi II, os quatro protocolos se apresentaram expressivamente válidos (inapetência [CVC = 0,98]; náusea e vômito [CVC = 0,99]; diarreia [CVC = 0,99]; e, constipação [CVC = 0,98]). Conclusão O conteúdo dos protocolos demonstrou alta credibilidade e, sua adoção nas instituições de saúde, pode contribuir para o acompanhamento por telefone na redução dos efeitos colaterais (inapetência, náusea e vômito, diarreia e constipação) associados à quimioterapia antineoplásica ambulatorial para pessoas com neoplasia maligna gastrointestinal.
Resumen Objetivo Describir el proceso de construcción y validación de contenido y apariencia de protocolos para el acompañamiento por teléfono en la reducción de los efectos colaterales (inapetencia, náuseas y vómitos, diarrea y constipación) asociados a la quimioterapia antineoplásica ambulatoria para personas con neoplasia maligna gastrointestinal. Métodos Estudio metodológico y cuantitativo, realizado en el período de septiembre a noviembre de 2020, en tres etapas: realización de scoping review , construcción de los protocolos y evaluación del material por especialistas. Fueron desarrollados según el referente metodológico de la psicometría de Pasquali. Para la evaluación de contenido se utilizó la técnica de Delphi en dos rondas (Delphi I [16 jueces] y Delphi II [12 jueces]) y se consideraron válidos los ítems con Coeficiente de Validez de Contenido (CVC) superior a 0,80 y consenso superior al 80,0 % en la técnica de Delphi. Se analizaron los datos por medio da estadística descriptiva e inferencial (Prueba binominal). Resultados Todos los requisitos de los protocolos alcanzaron la coincidencia entre los jueces superior al 80,0 %, así como todos los ítems alcanzaron niveles de evaluación estadísticamente significantes. Al fin del Delphi II, los cuatro protocolos se mostraron expresivamente válidos (inapetencia [CVC = 0,98]; náuseas y vómitos [CVC = 0,99]; diarrea [CVC = 0,99]; y constipación [CVC = 0,98]). Conclusión El contenido de los protocolos demostró alta credibilidad y su adopción en las instituciones de salud, puede contribuir para el acompañamiento por teléfono en la reducción de los efectos colaterales (inapetencia, náuseas y vómitos, diarrea y constipación) asociados a la quimioterapia antineoplásica ambulatoria para personas con neoplasia maligna gastrointestinal.
Abstract Objective To describe the process of construction and validation of protocol content and appearance for telephone follow-up to reduce side effects (lack of appetite, nausea and vomiting, diarrhea and constipation) associated with outpatient antineoplastic chemotherapy for people with gastrointestinal malignancy. Methods This is a methodological and quantitative study, carried out from September to November 2020, in three stages: scoping review development, protocol construction and material assessment by experts. They were developed according to the Pasquali's psychometrics methodological framework. For content assessment, the Delphi technique was used in two rounds (Delphi I [16 judges] and Delphi II [12 judges]) and, those items with Content Validation Coefficient (CVC) were considered valid greater than 0.80 and consensus of more than 80.0% in the Delphi technique. Data were analyzed using descriptive and inferential statistics (Binominal test). Results All protocol requirements reached agreement among the judges above 80.0% as well as all items reached statistically significant levels of assessment. At the end of Delphi II, the four protocols were significantly valid (lack of appetite [CVC = 0.98]; nausea and vomiting [CVC = 0.99]; diarrhea [CVC = 0.99]; and constipation [CVC = 0.98]). Conclusion The content of the protocols demonstrated high credibility and their adoption in health institutions can contribute to telephone follow-up in reducing side effects (lack of appetite, nausea and vomiting, diarrhea and constipation) associated with outpatient antineoplastic chemotherapy for people with gastrointestinal malignancies.