Mulheres para a Marinha do Brasil: recrutamento e seleção das primeiras oficiais enfermeiras (1980-1981)
Women for the Brazilian Navy: recruitment and selection of the first military nurses (1980-1981)
Mujeres para la Marina de Brasil: reclutamiento y selección de las primeras oficiales enfermeras (1980-1981)

Texto & contexto enferm; 21 (4), 2012
Publication year: 2012

Estudo histórico-social, qualitativo, cujos objetivos foram descrever o processo de recrutamento e seleção de oficiais enfermeiras para o Corpo Auxiliar Feminino da Reserva da Marinha do Brasil, e analisar o processo de incorporação do habitus militar pelas enfermeiras aprovadas no concurso, durante o curso de formação. Utilizaram-se documentos escritos e depoimentos orais de quatro enfermeiras que compuseram a primeira turma. Os dados, coletados de janeiro a outubro de 2010, foram organizados, classificados e analisados conforme o método histórico e à luz dos conceitos de habitus e campo de Bourdieu. Evidenciou-se que o processo de formação das primeiras oficiais enfermeiras comportou a rigorosa incorporação de determinações distintas e distintivas relativas ao comportamento requerido para uma oficial, especialmente no que se referia às interdições que reafirmavam o poder masculino. Concluí-se que a incorporação do habitus militar, mediante o aprendizado de símbolos e gestos militares demarcou a construção da identidade da enfermeira militar.
The aims of this social-historical, qualitative study were to describe the recruitment and selection process of nursing officers for the Women's Auxiliary Corps of Naval Reserve, and to analyze the incorporation process of the military habitus by the nurses who passed the final exam during the training course. The study used written documents and oral testimonies of four nurses who composed the first class. The data, collected from January to October 2010, were organized, sorted and analyzed according to the historical method and Bourdieu's concepts of habitus and field. The training process of the first female nursing officers in the Navy comprised the rigorous incorporation of certain distinct and distinctive determinations related to the behavior required from female military officers, especially in terms of interdictions that reaffirmed male power. In conclusion, the incorporation of the military habitus, through the learning of symbols and military gestures, marked the identity construction of female nursing officers.
Estudio histórico-social, cualitativo, cuyos objetivos fueron describir el proceso de selección de oficiales enfermeras para el Cuerpo Auxiliar Femenino de la Reserva de la Marina y analizar el proceso de incorporación del habitus militar por las enfermeras aprobadas en el concurso, durante el curso de formación. Se utilizaron documentos escritos y testimonios orales de cuatro enfermeras militares que han compuesto la primera turma. Los datos, recogidos en el período de enero hasta octubre de 2010, fueron organizados, clasificados y analizados conforme el método histórico y con base en los conceptos de habitus y campo de Bourdieu. Se evidenció que el proceso de formación de las primeras oficiales enfermeras de la Marina de Brasil contempló la rigorosa incorporación de determinaciones distintas y distintivas relativas al comportamiento requerido para una oficial militar, especialmente en lo que concierne a las interdicciones que reafirmaban el poder masculino. Se concluyó que la incorporación del habitus militar mediante el aprendizaje de símbolos y gestos militares demarcó la construcción de la identidad de la enfermera militar.